MÃ VẠCH UPC (UNIVERSAL PRODUCT CODE) LÀ GÌ? ĐIỀU CẦN BIẾT

Mã vạch UPC (Universal Product Code) là gì?

UPC viết tắt của cụm từ Universal Product Code, tên tiếng việt thường gọi là Mã sản phẩm chung. Đây là loại mã có một chuỗi số mã vạch hoàn chỉnh gồm 12 số. Trong đó có một chuỗi 11 số (có giá trị từ 0 đến 9) và một số kiểm tra ở cuối. Mã vạch UPC thường được sử dụng cho các mặt hàng kinh doanh thương mại và chúng được ứng dụng rộng rãi tại Mỹ, Canada, Vương quốc Anh, Úc, New Zealand, châu  u và các nước khác. Chúng được lưu hành từ thập kỷ 70 của thế kỷ XX và cho đến nay vẫn rất được ưa chuộng ứng dụng.

Và tương tự với mã EAN, công dụng của UPC chủ yếu cho các sản phẩm sản xuất với mục đích tiêu dùng, buôn bán lẻ, hỗ trợ quản lý.

Điểm chú ý là ở mã vạch UPC chỉ có chuỗi 12 chữ số và không hề có bất kỳ chữ cái, ký tự hoặc nội dung nào khác xuất hiện trên mã vạch. Không giống với Code 39 vừa có ký tự chữ, số và cả những ký hiệu đặc biệt.

UPC

>>> Xem thêm: Code 39.

Các loại mã UPC 

Hiện nay trên thị trường, UPC code được phát triển thành nhiều phiên bản khác nhau như UPC-A, UPC-B, UPC-C, UPC-D và UPC-E . Để cụ thể hơn thì sau đây sẽ là những thông tin chi tiết về những phiên bản này, đó là:

   - Mã UPC-A

UPC-A (hay EAN.UCC-12) là dạng mã vạch có 12 chữ số, mã này được thể hiện trực quan thông qua các dải thanh và khoảng trắng đã mã hóa. Mỗi chữ số được thể hiện bằng một mẫu duy nhất gồm 2 thanh và 2 dấu cách. Các thanh và không gian có chiều rộng thay đổi (nhưng tổng độ rộng không đổi) xen kẽ nhau.

Ví dụ: các thanh của bạn có thể rộng 1, 2, 3 hoặc 4 mô-đun. Nhưng tổng chiều rộng cho một chữ số luôn là 7 mô-đun; do đó, số 12 chữ số UPC-A yêu cầu tổng cộng 7 × 12 = 84 mô-đun. (Luôn là số cố định)

Bạn có thể dễ dàng nhìn thấy mã vạch UPC-A trên rất nhiều chủng loại hàng hóa tiêu dùng trong các siêu thị hay cửa hàng cũng như trên sách, báo, tạp chí,..

Loại mã vạch này đến nay vẫn còn được ứng dụng nhiều tại Bắc Mỹ và Canada.

Thành phần của mã UPC-A bao gồm:

- Số hệ thống với giá trị trong khoảng từ 0 - 9. Có thể đối chiếu theo bảng sau:

Số hệ thống	Ý nghĩa
0, 7	Mã UPC-A thông thường
1, 6, 8, 9	Dự trữ
2	Dùng cho các mặt hàng, sản phẩm bán theo trọng lượng
3	Dùng cho các mặt hàng y tế, dược phẩm
4	Không hạn chế về định dạng, sử dụng nội bộ cho các mặt hàng phi lương thực (thực phẩm)
5	Vé, phiếu

 

- Mã nhà sản xuất: Gồm 5 số từ 00000 đến 99999 do hội đồng UCC cấp. Tuy nhiên hệ nay UCC đã sử dụng mã nhà sản xuất dài hơn 5 số, tên gọi đầy đủ của nó là "mã nhà sản xuất độ dài biến đổi" (tiếng Anh: variable-length manufacturer code). Vì vậy khiến mã sản phẩm sẽ bị hạn chế hơn.

- Mã sản phẩm: Gồm 5 số từ 00000 đến 99999 nhưng với việc áp dụng mã nhà sản xuất dài hơn 5 số đã khiến mã sản phẩm bị hạn chế. Trường hợp doanh nghiệp có hơn 100.000 mặt hàng khác nhau thì có thể xin UCC cấp thêm mã nhà sản xuất.

- Số kiểm tra, được tính như EAN-13 với bổ sung thêm một số 0 vào trước chuỗi số của mã vạch UPC-A.

>>> Xem thêm: EAN code (mã vạch EAN)

   - Mã UPC-E 

Song song với sự phát triển của UPC-A thì mã vạch UPC-E cũng được ứng dụng rộng rãi không kém. UPC-E được ra đời dựa trên mã UPC-A bằng cách loại bỏ những số 0 không cần thiết. Có lẽ cùng vì thế mà hình dáng bên ngoài của mã UPC-E trông có vẻ “gọn gàng” hơn UPC-A. 

Khi so sánh trên cùng một mật độ in ấn thì UPC-E có kích thước chiều rộng chỉ cỡ một nửa UPC-A mà thôi. Vậy nên loại mã vạch này được đánh giá là phù hợp để in ấn, sử dụng trên các bao bì, gói hàng hóa, sản phẩm có kích thước nhỏ khi không thể sử dụng được mã vạch UPC-A.

Cách chuyển UPC-A thành UPC-E:

Không phải tất cả mã UPC-A đều có thể chuyển sang UPC-E mà chỉ có một số chuỗi nhất định và chuyển đổi theo quy tắc như sau:

- Nếu mã nhà sản xuất (gồm 5 số) kết thúc với chuỗi "000", "100" hay "200" thì chuỗi số UPC-E sẽ được tạo thành theo công thức sau: 2 chữ số đầu tiên của mã nhà sản xuất + 3 số cuối của mã sản phẩm được thay vào vị trí của chuỗi bị loại bỏ + số thứ ba trong mã nhà sản xuất. Điều kiện: Mã sản phẩm phải nằm trong khoảng 00000 đến 00999.

- Nếu mã nhà sản xuất kết thúc bởi chuỗi "00", nhưng không thuộc trường hợp 1, thì chuỗi số của UPC-E sẽ tạo thành theo nguyên tắc: 3 chữ số đầu của mã nhà sản xuất + hai chữ số cuối của mã sản phẩm + số thứ 3 trong mã nhà sản xuất. Điều kiện: Mã sản phẩm phải nằm trong khoảng 00000 đến 00099.

- Nếu mã nhà sản xuất kết thúc bởi chuỗi "0", không có trong trường hợp 1 và 2, lúc này chuỗi số của UPC-E sẽ là:  4 chữ số đầu tiên của mã nhà sản xuất + chữ số cuối của mã sản phẩm + số thứ 4 trong mã nhà sản xuất. Điều kiện: Mã sản phẩm phải nằm trong khoảng 00000 đến 00009.

- Nếu mã nhà sản xuất không có số 0 nào, chuỗi số của UPC-E sẽ bao gồm toàn bộ 5 chữ số của mã nhà sản xuất + số cuối cùng của mã sản phẩm. Điều kiện: Mã sản phẩm phải nằm trong khoảng từ 00005 đến 00009.

Sau khi thực hiện xong việc chuyển đổi mã UPC-A thành mã UPC-E gồm 6 số, người ta bổ sung vào trước chuỗi này số hệ thống (0 hoặc 1) và vào sau chuỗi này số kiểm tra đã tính từ trước của UPC-A.

Ví dụ minh họa:

Trường hợp 1: UPC-A: 12000-00456 => UPC-E: 124560

Trường hợp 2: UPC-A: 12300-00045 => UPC-E: 123453

Trường hợp 3: UPC-A: 12340-00005 => UPC-E: 123454

Trường hợp 4: UPC-A: 12345-00005 => UPC-E: 123455

UPC - A và UPC - E

Quy tắc in ấn đối với mã vạch UPC-E:

Với mã vạch UPC-E bạn sẽ thấy các vạch bảo vệ ở 2 đầu sẽ được in dài hơn các vạch của những số được mã hóa bên trong.

Số hệ thống được in ở góc dưới bên trái của mã vạch, nằm trước các thanh bảo vệ bên trái.

Số kiểm tra nằm tại góc dưới bên phải của mã vạch, sau các thanh bảo vệ bên phải.

Những mã số bên dưới mã vạch này hỗ trợ cho người dùng có thể nhập liệu bằng tay nếu chẳng may mã vạch bị hư hỏng khiến máy đọc mã vạch không quét được.

   - Các mã UPC khác (bao gồm UPC-B, UPC-C, UPC-D, UPC-5, UPC-2)

+ UPC-B: là phiên bản 12 chữ số của UPC. Mã UPC-B không có chữ số kiểm tra, được phát triển cho Bộ luật quốc gia về thuốc (NDC) và Mã vật phẩm liên quan đến sức khỏe quốc gia. Nó có 11 chữ số cộng với 1 chữ số đại diện cho mã sản phẩm. Với mã này thì không được sử dụng phổ biến.

+ UPC-C: gồm có 12 chữ số với mã sản phẩm và chữ số kiểm tra; hiện nay loại mã này rất ít được sử dụng.

+ UPC-D: thuộc loại mã có độ dài thay đổi, 12 chữ số trở lên. Với chữ số thứ 12 là chữ số kiểm tra. Không được sử dụng phổ biến.

+ UPC-2: phần bổ sung gồm 2 chữ số cho UPC được sử dụng để chỉ ra phiên bản của một tạp chí hoặc định kỳ.

+ UPC-5: phần bổ sung gồm 5 chữ số cho UPC được sử dụng để biểu thị giá bán lẻ đề xuất cho sách.

Và hiện nay thì loại mã vạch UPC được sử dụng nhiều và phổ biến nhất đó chính là mã UPC-A.

Cấu tạo của mã UPC 

Cấu tạo của mã UPC thông thường bao gồm 2 phần, đó là:

- Phần mã vạch: là các sọc thẳng đen có độ dày không đồng nhất và đặt song song nhau bởi các khoảng trắng không đều, được sắp xếp theo quy tắc mã hóa nhất định. Với phần này đối với mắt thường không thể nào nhận định được mà phải cần đến thiết bị giải mã, đó chính là máy quét mã vạch.

- Phần ký tự số: đây là phần mã số bên dưới mã vạch gồm 12 số, không có thêm bất kỳ số hay ký tự nào khác. Mắt thường của bạn có thể thấy được.

>>> Khám phá thêm: Máy quét mã vạch giá rẻ, chính hãng tại Vinpos

Đặc trưng của mã UPC 

Một mã UPC được cấu tạo gồm 3 phần chính đó là: mã nhà sản xuất, mã sản phẩm, số kiểm tra.

- Mã nhà sản xuất: 5 số đầu tiên từ 00000 đến 99999. Mã sản xuất do hội đồng UCC cấp cho các công ty có mặt hàng muốn sử dụng mã UPC. Hiện nay mã nhà sản xuất có thể dài hơn 5 số.

- Mã sản phẩm: Cũng gồm 5 số từ 00000 đến 99999. Trường hợp mã nhà sản xuất  dài hơn 5 số khiến mã sản phẩm bị giới hạn và doanh nghiệp sử dụng không đủ thì doanh nghiệp có thể xin UCC cấp thêm mã nhà sản xuất khác.

- Số kiểm tra: nằm ở vị trí cuối cùng. Để có được con số này bạn phải thực hiện việc tính toán. Và sau đây sẽ là quy tắt tính số kiểm tra mã UPC, đó là:

Lưu ý: Cần phải bổ sung thêm một số 0 vào trước chuỗi số của mã vạch UPC-A để có được mã hoàn chỉnh.

Quy tắc tính số kiểm tra mã UPC

Mã UPC được tính theo quy tắc sau:

- Tính tổng của các số ở vị trí lẻ (1, 3, 5, 7, 9, 11). Lấy tổng vừa tính này nhân với 3 được một số A.

- Tiếp đến là tính tổng của các số ở vị trí chẵn (2, 4, 6, 8,10) được một số B.

- Cộng A với B lại với nhau và xét tính chia hết cho 10. Nếu chia hết thì số kiểm tra bằng 0. Nếu không chia hết (số dư khác 0) thì lấy phần bù (10 - số dư) làm số kiểm tra.

Ví dụ:

Có mã vạch UPC-A là "03600056943x" trong đó x là số kiểm tra cần tính.

Bước 1: A = (0+6+0+5+9+3)x3 = 69

Bước 2: B = (3+0+0+6+4) =13

Bước 3: A+B = 69+13 = 82 

Sau đó chia 10 thì sẽ dư cho 2 nên lấy (10 - 2) = 8. Vì thế số kiểm tra sẽ là 8.

Mã UPC-A hoàn chỉnh: 036000569438.

Cách tạo mã vạch UPC

Cách tạo mã vạch đơn giản nhất hiện nay mà hầu hết các người dùng đều dùng đến chính là tạo mã vạch thông qua các phần mềm cho thiết kế tem nhãn mã vạch. Với những phần mềm này sẽ đem lại cho người dùng sự đơn giản, nhanh chóng trong việc tạo mã vạch.

Để có thể hiểu rõ hơn về các cách tạo mã vạch tiêu biểu hiện nay thì bạn có thể xem qua bài viết này để có thêm những thông tin về các phần mềm cũng các bước làm cụ thể:  Cách tạo mã vạch sản phẩm có thể bạn cần biết!

Ngoài ra để sản phẩm, hàng hóa được lưu thông trên thị trường, đi vào các kênh phân phối lớn như siêu thị hay trung tâm thương mại, xuất khẩu sang nước ngoài thì doanh nghiệp cần thực hiện đăng ký mã số mã vạch.

>>> Xem thêm: Hướng dẫn thủ tục, hồ sơ đăng ký mã số mã vạch

Qua bài viết này, chúng tôi đã chia sẻ tường tận đến bạn những thông tin cơ bản nhất về mã vạch UPC. Với những vấn đề cần được giải đáp hoặc bạn muốn tìm một nơi phân phối các thiết bị mã vạch chính hãng với giá đầu tư rẻ thì hãy liên nhanh qua Hotline 0906 645 569 để Vinpos có thể hỗ trợ bạn nhanh chóng, kịp thời nhất

>>> Xem thêm về các loại mã vạch khác: Mã vạch là gì? Các loại mã vạch thông dụng bạn cần biết!

VINPOS VIỆT NAM - VINPOS.VN
Địa chỉ: Tòa nhà Gia Cát, 316 Lê Văn Sỹ, phường 1, quận Tân Bình, thành phố Hồ Chí Minh
Hotline: 0906 645 569
Email: sales@vinpos.vn
Tham khảo thêm các sản phẩm khác tại website: https://vinpos.vn/